Dvorac, Melenci

Bibićeva kuća se nalazi u centru sela, na uglu ulica Bore Mikina i Maksima Gorkog, u blizini prostranog parka sa trgom, koji je dobio ime po Pavlu Bibiću, najznačajnijem članu porodice Bibić. Svojim položajem, arhitekturom i istorijskim značajem, Bibićeva kuća zauzima posebno mesto u urbanističko – ambijentalnoj celini sela Melenci. Nedavno je pokrenut postupak utvrđivanja ove kuće za spomenik kulture. kuca-bibic-spolja

Podignuta je 1896. godine u stilu akademizma sa elementima neorenesanse, kao prizemna ugaona građevina osnove u obliku ćiriličnog slova "G“. Pročelje je okrenuto ka istoku prema parku, odnosno na regulacionu liniju Ulice Bore Mikina. Pročelje je simetrično komponovano sa dva istaknuta ugaona rizalita koji su uokvireni rustično obrađenim imitacijama kamenih kvadera, a završavaju se timpanonom i trapezastim krovom. U središnjoj zoni se nalazi pet prozorskih otvora, a na rizalitima po dva. Dekorativna malterska plastika na fasadi je koncentrisana oko otvora u vidu profilisanih prozorskih okvira i frontona koji su u središnjem delu trougaoni, a na rizalitima segmentni. Sokl je naglašen u malteru, a potkrovni venac je izražene profilacije.

Krov je dvovodni, strm i pokriven starim "biber“ crepom. Prvobitno je bio pokriven keramičkim crepom u više nijansi zelene boje, proizvedenim u fabrici "Žolnai“ iz Pečuja. Danas je ostao delimično sačuvan samo na trapezastom krovu iznad rizalita. Iznad ugaonih rizalita je četvorovodni krov u obliku zarubljene piramide, pokriven zelenim biber crepom na čijem se vrhu nalaze limeni šiljci. vrata-prozor

Bibićeva kuća predstavlja primer bogatije građanske kuće podignute krajem 19. veka u Melencima. Prostorna organizacija, tehnička opremljenost i primenjeni materijali u enterijeru, koji su u većoj meri očuvani do danas, svedoče o potrebama i načinu stanovanja imućnijeg građanskog sloja stanovnika Melenaca s kraja 19. i početka 20. veka.

Bibićeva kuća, od kada je sagrađena pa do danas, nije dograđivana i prepravljana, tako da je njen osnovni prostorni sklop ostao sačuvan kao i karakteristike stila u kojem je građena. Od kada je sagrađena pa sve do sredine 20. veka, kuća je imala stambenu namenu i u njoj su živeli naslednici Paje Bibića, plemića od Jenopolja (1843-1918). Posle toga prelazi u društvenu svojinu, kada joj se menja i sama namena. Iako se kuća koristila kao zabavište, dom penzionera i mesto okupljanja članova raznih udruženja, što je i danas slučaj, ona nije izgubila svoju istorijsko arhitektonsku vrednost.

Unutrašnjost Bibićeve kuće je, i pored današnjeg zapuštenog izgleda, reprezentativna, opremljena svim potrebnim stvarima primenjene i dekorativne umetnosti koje su svedočile o luksuznom i udobnom načinu života u njoj. U enterijeru su ostale sačuvane kaljava i jedna zidana peć dok su ostale peći koje su zagrevale i druge salonske prostorije, nestale. Po zidovima salona sačuvani su ostaci dekorativnih tapeta, a podovi su patosani parketom i brodskim podom. Hodnik je prekriven šestougaonim, višebojnim, kamenim pločicama. Reprezentativne prostorije u kojima su najveći deo dana provodili članovi porodice Bibić, okrenute su ka ulicama. Koristile su se za prijem gostiju, odmor i razonodu, spavanje i boravak dece. Tri pomoćne manje sobe koje su takođe služile potrebama porodice, smeštene su ka dvorišnoj strani glavnog krila. Podna obloga je od kamenih ploča u predsoblju, dok su u sobama parket i patos. Stolarija u kući je takođe sačuvala autentičan izgled. hol

Hodnik

Pećke

Tapete

Imanje oko kuće je bilo znatno veće, ali se nakon Drugog svetskog rata isparcelisalo na više delova. Zajedno sa kućom sagrađene su i pomoćne prostorije u dvorištu, ali su posle Drugog svetskog rata porušene, da bi se na njihovom mestu sagradilo zabavište.

Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin je uradio konzervatorsko-restauratorski projekat za obnovu Bibićeve kuće 2010. godine.

PORODICA BIBIĆ

Kuću je sagradio Paja Bibić plemić od Jenopolja (1843-1918), sin Nikole Bibića, osnivač mnogih kulturnih i opštekorisnih društava. Osnovao je Melenačku čitaonicu, značajnu kulturno-prosvetnu ustanovu te vrste u okolini, Crkveno pevačko društvo "Kolo“, Vatrogasno društvo, Melenačku biblioteku itd.

Plemićka diploma izdata je prvo Pavlu Bibiću (Melenci, 1790-1869) sa prediktom od Jenopolja, za sva njegova priznanja i zasluge 1866. godine, uzdigla ga je zajedno sa potomcima u red plemstva Austrijske carevine. Pored Pavla Bibića značajnije ličnosti iz ove familije su i njegovi sinovi Nikola Bibić pl. od Jenopolja (1820-1879) i Dimitrije Bibić plemić od Jenopolja (1826-1899).

Vesna Majstorović, istoričar umetnosti
www.ilovezrenjanin.com